Lasy Janowskie

Jakub Piechota

Lasy Janowskie to zachodnia część Puszczy Solskiej. Położone są w ok. 80% na terenie województwa lubelskiego, a pozostała część w województwie podkarpackim. Stanowią zwarty kompleks leśny należący do największych w kraju. Region geograficzny jaki zajmują to północna część Kotliny Sandomierskiej (makroregion), a konkretnie jej mezoregion geograficzny – zachodnią część Równiny Biłgorajskiej (zwanej kiedyś również Równiną Puszczańską).  

Obecnie Lasy Janowskie utożsamia się z kompleksem leśnym w granicach Parku Krajobrazowego Lasy Janowskie. Park ten został utworzony w 1984 roku. Zajmuje powierzchnia – 39150 ha (401,22 km²) i leży na terenie powiatów janowskiego i stalowowolskiego. Obejmuje on lasy prywatne (niewielka część) oraz lasy państwowe, którymi w całości zarządza Nadleśnictwo Janów Lubelski.

mapa z geoportal.gov.pl

Jednak do dziś potocznie określa się Lasy Janowskie jako obszar leśny rozciągający się od okolic Borowa nad Wisłą do okolic Biłgoraja, gdzie graniczą z właściwą Puszczą Solską. Ciągną się szerokim pasem, równoległym do Doliny Sanu na południu i Wzniesień Urzędowskich oraz Roztocza Zachodniego na północy, poprzez wspomniane już powiaty janowski i stalowowolski, ale także powiaty niżański i biłgorajski . Ten obszar tutejsza ludność również rozdziela na Lasy Lipskie i Lasy Janowskie. Lasy Lipskie to las wokół wsi Lipa w powiecie stalowowolskim stanowiący zachodnią cześć kompleksu leśnego, na który składa się las na zachód od Lipy stanowiący aktualnie niedostępny dla zwiedzających poligon wojskowy i las na wschód od Lipy wchodzący w skład parku Krajobrazowego Lasy Janowskie. Starsze przewodniki wskazywały umowną granicę Lasów Lipskich z Lasami Janowskimi wzdłuż szosy krajowej Janów Lubelski – Nisko (aktualnie buduje się tu droga ekspresowa S19). Z kolei umowna granicę Lasów Janowskich i Puszczy Solskiej wyznacza droga wojewódzka Lublin – Biłgoraj – Przeworsk.

Na terenie Parku Krajobrazowego Lasy Janowskie znajduje się 6 rezerwatów przyrody:

  • Lasy Janowskie,
  • Imielty Ług,
  • Kacze Błota,
  • Szklarnia,
  • Łęka,
  • Jastkowice.

Poza Parkiem znajdują się również:

  • rezerwat przyrody Obary – Nadleśnictwo Biłgoraj,
  • rezerwat przyrody Doły Szczeckie – Nadleśnictwo Gościeradów,
  • rezerwat przyrody Marynopole – Nadleśnictwo Gościeradów.

W 2004 r. Lasy Janowskie zostały wpisane na listę obszarów Natura 2000. Od wielu lat proponuje się utworzenie Janowskiego Parku Narodowego, chroniącego lasy o unikalnym w Polsce stopniu zróżnicowania.

Z Parkiem niemal w całości pokrywa się Leśny Kompleks Promocyjny Lasy Janowskie. Kompleks powołany na terenie Nadleśnictwa Janów Lubelski jako pilotażowy obszar wdrażania proekologicznej polityki leśnej państwa. Takie kompleksy obejmują wybrane duże zwarte obszary leśne charakterystyczny dla danego obszaru. Obecnie Lasy Janowskie są jednym z 19 Leśnych Kompleksów Promocyjnych w Polsce.

Teren Lasów Janowskich i ich okolic jest bardzo bogaty w ciekawe miejsca pod względem przyrodniczym, historycznym, czy kulturowym. Wystarczy wspomnieć, że znajduje się tam jedyna w Polsce ostoja koników biłgorajskich (innych niż koniki polskie) pochodzących od dzikich tarpanów; jest tam pomnik oraz wiele miejsc upamiętniających największą w Polsce bitwę partyzancką podczas II wojny światowej zwanej bitwą na Porytowym Wzgórzu; jest też tu w lasach chyba jedyna w Polsce szkoła suki biłgorajskiej, zapomnianego ludowego instrumentu z tych terenów, na której gra chociażby Kapela ze Wsi Warszawa, jak również Same Suki.

Moją pasją jest odkrywanie tych terenów i jego promowanie. Aby promować i dzielić się z Państwem walorami tego regionu stworzyłem stronę i grupę społecznościową na Facebooku oraz niniejszą stronę internetową. Przynajmniej kilka razy w tygodniu wstawiam tam artykuły opowiadające o walorach przyrodniczych, kulturowych i historycznych regionu. Oprócz artykułów pojawiają się galerie zdjęć oraz filmy. Strona również gości chętnych, którzy chcą się podzielić swoimi wrażeniami. Całe przedsięwzięcie promuje turystykę w Lasach Janowskich i okolicach i opowiada o miejscach mało znanych. Tworzona jest tez baza informacyjna dotycząca agroturystyki.

Zapraszam Państwa do zapoznania się z tym ciekawym, a stosunkowo mało znanym regionem.

Jakub Piechota

PS. Już za niedługo “Lasy Janowskie i okolice” będą miały swój profil na platformie PATRONITE.

(Stronę wykonała firma FRESHWEB)