Tekst: Jakub Zabłotni*
Za urzędem gminy w Harasiukach (powiat niżański), obok apteki znajduje się niewielki, znany tylko nielicznym, cmentarzyk. Na tym cmentarzu (właściwie to już jego pozostałości) są pochowani ludzie, którzy byli wyznawcami ówczesnego Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego, teraz noszącego nazwę Kościoła Polskokatolickiego. Cmentarza próżno szukać na dzisiejszych mapach topograficznych lub turystycznych.
Dom modlitwy tego Kościoła, postawiony bez fundamentów na wzór konstrukcyjny tzw. „ryglówka”, stał w miejscu obecnej remizy OSP w Harasiukach. Zamknięto go w 1934 roku z powodu łamania przepisów budowlanych przy jego wznoszeniu. Po zakończeniu funkcjonowania parafii polskokatolickiej budynek ten został przekształcony w magazyn. Prawdopodobnie przez krótki czas stanowił on pomieszczenie gospodarczo – strażackie. Został on rozebrany w latach 70-tych w momencie budowania remizy.
Nie jest wiadomo kiedy dokładnie powstała placówka Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego w Harasiukach. Wiadomo zaś, że w roku 1933 należało do niej 100 wiernych. Następne lata miały tendencję spadkową. W roku 1937 należało do niej 43 osoby. Nie jest pewne ilu kapłanów przewinęło się przez tę parafię. Wiadomo, że w 1934 roku kierował nią A. Piec, który w 1933 roku mieszkał w Bystrem obok Krzeszowa, a poprzednio kierował placówką w Potoku Górnym.
Z powstaniem placówek narodowych rodził się problem pochówku zmarłych nowych wyznawców na cmentarzach katolickich. Być może, że i taka sytuacja miała miejsce w Harasiukach, stąd zaczęto grzebać zmarłych w sąsiedztwie z obecnym budynkiem apteki. Aktualnie zachowanych jest pięć nagrobków. Z przekazów mieszkańców wiadomo, że grobów jest więcej, lecz drewniane krzyże z biegiem lat się rozleciały. Niedawno na terenie cmentarza i wokół jego terenu wykonano wycinkę drzew i teren oczyszczono. Wyraźnie teraz można zauważyć dawny zarys cmentarza.
Ci, których nagrobki ocalały:
1. Czesław Wołoszyn, ur. 1934, zm. 1936.
2. Rozalia Kasprowicz, ur. 3.11.1880, zm. 22.12.1936, pokój Jej duszy składają synowie.
3. Wojciech Hudy, żył 49 lat, zm. 2.XII.1936.
4. Józef Termena, zm. 16.VI.1944, zginął z rąk okupanta, PJD.
5. Michał Zwolak, ur. 1893 r., zm. 24.03.1944 r.
Lokalizacja cmentarza: TUTAJ
*Jakub Zabłotni – mieszka w Łazorach (gm. Harasiuki), pasjonat regionalnej kultury i historii, a zwłaszcza terenów wokół Harasiuk. Jeżeli ktoś chciałby podzielić się z nim jakąś ciekawą historią lub legendą z tych regionów, albo miał do niego jakieś pytania w tej tematyce, można się kontaktować za pośrednictwem tej strony pisząc na maila: lasyjanowskieiokolice@gmail.com.
