W arboretum leśnym – ogrodzie botanicznym w Janowie Lubelskim została postawiona nowa kapliczka z figurą Świętego Jana Nepomucena — patrona tonących, spowiedników i ludzi narażonych na niesprawiedliwość. Jest ona wiernym odtworzeniem pierwotnej kapliczki, która stała przy szosie między Momotami Dolnymi a Górnymi i przez pokolenia była znakiem wiary i tożsamości mieszkańców tych wiosek.
Pierwotna kapliczka z 1959 r. została w niezrozumiały i bolesny sposób zlikwidowana, a rzeźba Nepomucena z 2001 r. usunięta, co wywołało smutek i oburzenie społeczności nie tylko lokalnej, ale i z różnych stron Polski, ponieważ ludowy artyzm momockiego Nepomuka był szeroko znany. Była to strata nie tylko duchowa, ale także kulturowa — zniknął element pejzażu, który przez lata łączył przeszłość z teraźniejszością, a przede wszystkim był wyróżnikiem regionu, elementem niepowtarzalnym i wyjątkowym, który przyciągał wiernych, turystów i etnografów.
Dzięki zaangażowaniu miłośników regionalnej historii i kultury oraz przy wsparciu darczyńców z grupy FB „Lasy Janowskie, Lipskie i okolice” udało się nie tylko odbudować kapliczkę na wzór starej, ale także przywrócić jej duszę. Rzeźba św. Jana Nepomucena z 2001 r. autorstwa Szczepana Kołpy, artysty z Momot Dolnych, którego dzieło wyróżnia się głębokim wyczuciem formy i szacunkiem dla tradycji, została przywrócona i nadal będzie hipnotyzować przechodniów.
Jak zauważa dr hab. Łukasz Smyrski, prof. PAN z Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, figura autorstwa Kołpy to „przejmujące świadectwo kontynuacji sztuki ludowej — łączy w sobie godność świętego z subtelnością ludzkiej wrażliwości. Jest to rzeźba, która przemawia nie tylko do wierzących, ale do każdego, kto dostrzega wartość dziedzictwa lokalnego”.
Kapliczka została wzniesiona z inicjatywy tutejszych regionalistów, a szczególne do jego powstania przyczynili się:
Radosław Czuba z Janowa Lubelskiego – który nową kapliczkę zbudował,
Agnieszka Kawęcka z Janowa Lubelskiego – która dokonała renowacji, konserwacji i odnowienia figury Nepomuka,
a także:
Jolanta i Tomasz Kiszkowie z Momot Górnych, którzy podarowali materiał na kapliczkę,
Justyna Flis z Janowa Lubelskiego, pod dyrektorstwem której Muzeum Regionalne w Janowie Lubelskim objęło opieką spuściznę kulturową po Szczepanie Kołpie,
Jakub Piechota z Biłgoraja, który promował działania odbudowy kapliczki w Internecie i podał kilka razy gwóźdź Radosławowi Czubie podczas budowy kapliczki,
Jarosław Przytuła z Maziarni, który piaskował deski na kapliczkę,
Jakub Zabłotni z Łazor, który podarował dachówkę na dach kapliczki,
Krzysztof Wydra z Lipy, który udostępnił zdjęcie starej kapliczki na tablicę Informacyjną,
Bartłomiej Kosiarski – Nadleśniczy Nadleśnictwa Janów Lubelski, który udostępnił miejsce na kapliczkę,
Łukasz Smyrski, który wystosował opinię naukową na temat rzeźby św. Nepomucena z Momot.
Urszula Czuba, Paweł Wężowski, Darek Wężowski, Zenon Bielak, Janusz Kurzyna, Józef Wojtan, Tomasz Jakubiec i Maciej Jakubiec, którzy pomagali przy budowie kapliczki służąc pomocą lub radą,
a także wszyscy darczyńcy i sympatycy z ww. grupy FB, którzy wsparli inicjatywę nie tylko finansowo, ale i dobrym słowem.
Wszystkim dziękujemy za trud organizacyjny, wsparcie finansowe i serce włożone w przywrócenie tego wyjątkowego obiektu.
Żeby uczynić zadość kwestiom formalnym informuję, że na odbudowę kapliczki zebrano kwotę 3070 zł, z czego po pobraniu prowizji przez zrzutkę.pl uzyskano finalnie 2977,90 zł. Koszty odbudowy kapliczki i renowacji rzeźby Nepomucena wyniosły 1908.33 zł. Zatem została niewykorzystana kwota 1069,57 zł. Skontaktuję się z darczyńcami, którzy wpłacali już po osiągnięciu wykorzystanej kwoty i, jeżeli zechcą, zwrócę im niewykorzystaną kwotę, albo, jeżeli pozwolą, przekażę na wsparcie jakiemuś schronisku dla zwierząt, np. Ośrodkowi Rehabilitacji Dzikich Zwierząt w Skrzynicach Drugich koło Jabłonnej.
Jeszcze raz dziękujemy wszystkim. Niech nowa kapliczka będzie miejscem zadumy, modlitwy i wdzięczności. Niech przypomina o potrzebie ochrony naszych wspólnych wartości i o tym, że nawet po zniszczeniu możliwe jest odrodzenie — piękniejsze i silniejsze niż wcześniej.