W sercu Lasów Janowskich, we wsi Szklarnia, znajduje się Szkoła Suki Biłgorajskiej.
Suka biłgorajska to stary ludowy instrument muzyczny. Jak podaje Szkoła na swojej stronie internetowej https://www.sukabilgorajska.pl/suka-bilgorajska/
„Suka biłgorajska / kocudzka – to archaiczny instrument
smyczkowy, pochodzący z okolic Kocudzy k/Janowa Lubelskiego.
Pierwsze wzmianki o instrumencie pojawiają się w roku 1888. Jan Karłowicz –
historyk i gwaroznawca na łamach czasopisma „Wisła” wspomina o odbywającej się
w tym czasie w Warszawie wystawie instrumentów ludowych. W artykule znalazła
się wzmianka o suce:
„wiejski instrument starożytny, zwany suka, zupełnie wyszły już z użycia; Grało
się na niej trzymając nie jak skrzypce, lecz przewiesiwszy na sznurku przez
lewe ramię, tak, aby instrument znajdował się przy piersiach; smyczkiem
pociągało się poziomo, równolegle do linji ramion. Podobno w tej samej okolicy
zwyczajne skrzypce nazywają psami (np. „grał na psach”).”
Niestety, oryginalne stare egzemplarze tego instrumentu nie zachowały się do dzisiejszych czasów, ale z kolei na szczęście zachowały się dokładne opisy i rysunki jego wykonania. Na tej podstawie instrument można było odtworzyć, a dokonali tego m.in. założyciele Szkoły Suki Biłgorajskiej panowie Zbigniew i Krzysztof Butrynowie. Na swojej stronie internetowej https://www.sukabilgorajska.pl/szkola-suki-bilgorajskiej/ tak piszą o swojej Szkole:
„Szkoła Suki Biłgorajskiej została założona w
2007 roku przez Zbigniewa i Krzysztofa Butrynów, jako oddolna, niezależna
inicjatywa, skupiająca sympatyków i admiratorów muzyki tradycyjnej.
Szkoła Suki Biłgorajskiej to szereg działań, na które składają sie m.in:
– lekcje gry na instrumentach ludowych
– warsztaty śpiewu i tańca
– prezentacje oraz pokazy
– spotkania z wiejskimi muzykantami, śpiewakami i tancerzami
– organizacja zabaw tanecznych i koncertów
Obecnie Szkoła swą tymczasową siedzibę ma w miejscowości Szklarnia (7 km od
Janowa Lubelskiego).
Głównym celem Szkoły jest edukacja muzyczna młodych ludzi w zakresie muzyki
ludowej regionu janowsko-biłgorajskiego, a także ożywienie i wprowadzenie na
nowo suki biłgorajskiej do praktyki muzycznej. Przede wszystkim prowadzona jest
nauka gry na suce – archaicznym instrumencie smyczkowym. Adepci mają okazję
poznać budowę i techniki gry na suce, a także nauczyć się typowych dla naszego
regionu melodii m.in: oberek, podróżniak, krowiarz, polka.”
Zajrzą państwo tam, warto, bo to przebogata strona.
Niedawno, bo od 22 do 25 sierpnia w Kocudzy oraz w Janowie Lubelskim trwała ósma już edycja festiwalu muzyki tradycyjnej „Na rozstajnych drogach”. Jak podaje podstrona Parku Krajobrazowego Lasy Janowskie http://parki.lubelskie.pl/aktualnosci/festiwal-muzyki-tradycyjnej :
„Jak zawsze nad tą
ludową imprezą unosił się duch suki biłgorajskiej/kocudzkiej, staropolskiego
instrumentu smyczkowego wywodzącego się właśnie z Kocudzy.
Oprócz występów muzykantów, kapel i orkiestr dętych, gdzie starzy mistrzowie i
ich uczniowie na skrzypcach, basach, organkach, trąbkach i innych instrumentach
ukazywali piękno dawnej muzyki ludowej, odbywały się również warsztaty
rękodzielnicze, zajęcia dla dzieci, przedstawienia teatralne i koncerty.”
Wszystkie informacje o festiwalu możecie znaleźć na jemu poświęconej stronie: http://festiwal.sukabilgorajska.pl/
Nie wolno przegapić tej imprezy.
(zdjęcie suki biłgorajskiej pobrane z Wikipedii, autor: Antekp – Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=10340219)
